Weergaven: 0
GELE KOORTS
IN HET KORT:
Gele koorts is een virale ziekte die wordt overgedragen door geïnfecteerde muggen, vooral in tropische gebieden van Afrika en Zuid-Amerika. Symptomen variëren van koorts, hoofdpijn en spierpijn tot ernstige leverziekte met geelzucht, wat de naam verklaart. De ziekte kan fataal zijn, maar er is een effectieve vaccinatie beschikbaar. Preventie omvat vaccinatie, muggenbestrijding en het vermijden van muggenbeten. Gele koorts is een meldingsplichtige ziekte vanwege het potentieel voor uitbraken en de ernstige gezondheidsgevolgen.
RISICOGEBIEDEN
BELANGRIJKE WEBSITES
- RIVM-Richtlijn Gele-Koorts
- NHG Webpagina - Gele-Koorts
- Rijks Vaccinatie Programma
Maak afspraak 🔽 voor vaccinatie of inlichtingen
Formulier volledig invullen a.u.b.
De symptomen van gele koorts treden meestal op in twee fasen:
Eerste fase (acute fase):
- Koorts
- Hoofdpijn
- Spierpijn, vooral in de rug en knieën
- Rillingen
- Vermoeidheid en zwakte
- Misselijkheid en braken
- Duizeligheid
- Verlies van eetlust
Tweede fase (toxische fase, bij ongeveer 15% van de gevallen):
- Hoge koorts
- Geelzucht (gele verkleuring van de huid en ogen)
- Buikpijn en braken, soms met bloed
- Bloedingen uit neus, mond en ogen
- Verminderde urineproductie
- Lever- en nierfalen
- Shock en orgaanfalen
Het is belangrijk om medische hulp te zoeken bij symptomen, vooral na verblijf in een risicogebied.
Gele koorts wordt veroorzaakt door het gelekoortsvirus, een flavivirus dat wordt overgedragen door geïnfecteerde muggen, voornamelijk de Aedes aegypti-mug. Deze muggen komen voornamelijk voor in tropische en subtropische gebieden van Afrika en Zuid-Amerika. De overdracht vindt plaats wanneer een mug een geïnfecteerde persoon of aap steekt en vervolgens een andere persoon steekt, waardoor het virus wordt overgedragen. Het virus kan niet rechtstreeks van persoon tot persoon worden overgedragen. Het risico op verspreiding is hoger in gebieden met dichtbevolkte menselijke gemeenschappen en grote muggenpopulaties.
Er is geen specifieke antivirale behandeling voor gele koorts. De behandeling richt zich voornamelijk op het verlichten van de symptomen en het ondersteunen van de patiënt tijdens de ziekte.
Hier zijn enkele belangrijke punten over de behandeling van gele koorts:
- Ondersteunende zorg: Dit omvat bedrust, voldoende hydratatie, en pijnbestrijding met medicatie zoals paracetamol. Aspirine en andere niet-steroïde anti-inflammatoire middelen (NSAID's) worden vermeden omdat ze het risico op bloedingen kunnen verhogen.
- Ziekenhuisopname: In ernstige gevallen kan ziekenhuisopname noodzakelijk zijn voor intensieve zorg en monitoring, vooral als er complicaties optreden zoals leverfalen, nierfalen of bloeding.
- Voorkomen van secundaire infecties: Antibiotica kunnen worden voorgeschreven om secundaire bacteriële infecties te voorkomen of te behandelen.
- Vaccinatie: De beste manier om gele koorts te voorkomen is door vaccinatie. Het gele koorts-vaccin biedt langdurige immuniteit en wordt aanbevolen voor mensen die naar gebieden reizen waar gele koorts voorkomt.
Het is belangrijk om medische hulp te zoeken bij het vermoeden van gele koorts, vooral omdat de ziekte snel kan verergeren en levensbedreigend kan worden.
Het vaccinatieschema voor gele koorts bestaat uit een enkele dosis van het gelekoortsvaccin. Deze eenmalige vaccinatie biedt levenslange bescherming voor de meeste mensen.
Hier zijn enkele belangrijke punten over het vaccinatieschema:
- Eenmalige dosis: Eén injectie is voldoende om langdurige immuniteit te bieden.
- Timing: De vaccinatie moet minimaal 10 dagen vóór aankomst in een risicogebied worden toegediend om voldoende bescherming te bieden.
- Boosters: Voor de meeste mensen zijn er geen boosters nodig, aangezien de initiële dosis levenslange bescherming biedt. In sommige gevallen, zoals bij zwangere vrouwen of mensen met een verzwakt immuunsysteem, kan een arts een booster aanbevelen.
- Internationaal vaccinatiecertificaat: Na vaccinatie ontvangt men een internationaal vaccinatiecertificaat, wat vaak vereist is voor toegang tot bepaalde landen.
Het is belangrijk om voorafgaand aan de reis de vaccinatievereisten van het land van bestemming te controleren.
Er zijn verschillende vormen van preventie tegen gele koorts:
Vaccinatie
- Vaccin: Het gelekoortsvaccin is zeer effectief en biedt levenslange bescherming na een enkele dosis. Het wordt sterk aanbevolen voor mensen die naar risicogebieden reizen.
- Internationaal Certificaat: Na vaccinatie krijgt men een internationaal vaccinatiecertificaat, dat vereist kan zijn voor toegang tot bepaalde landen.
Muggenbestrijding
- Muggenwerende middelen: Gebruik muggenwerende middelen met DEET, picaridine of andere effectieve ingrediënten.
- Kleding: Draag lange mouwen, lange broeken en sokken om huid blootstelling te minimaliseren.
- Muggennetten: Gebruik geïmpregneerde muggennetten tijdens het slapen.
- Omgevingsmaatregelen: Vermijd stilstaand water waar muggen kunnen broeden, zoals emmers, vazen en regentonnen.
Reisadvies
- Risicogebieden vermijden: Probeer reizen naar bekende risicogebieden te vermijden, vooral tijdens uitbraken.
- Advies inwinnen: Raadpleeg een gezondheidsprofessional of reisgeneeskundig centrum voor vertrek om up-to-date informatie en advies te krijgen over gele koorts en andere gezondheidsrisico's.
Deze maatregelen helpen het risico op infectie aanzienlijk te verminderen.
Gele koorts kan leiden tot ernstige complicaties, vooral in de toxische fase van de ziekte.
De belangrijkste complicaties zijn:
Lever- en Nierfalen
- Leverfalen: Dit kan leiden tot geelzucht (gele verkleuring van de huid en ogen) en bloedstollingsstoornissen.
- Nierfalen: Verminderde urineproductie en de noodzaak van dialyse in ernstige gevallen.
Hemorragische Koorts
- Bloedingen: Spontane bloedingen uit de mond, neus, ogen, en inwendige organen. Dit kan leiden tot ernstige bloedverlies en bloedarmoede.
Hartproblemen
- Cardiovasculaire complicaties: Inclusief hartritmestoornissen en hartfalen.
Shock en Orgaanfalen
- Multiple organ failure: Gelijktijdig falen van meerdere organen, wat vaak fataal is zonder intensieve medische zorg.
Secundaire Infecties
- Bacteriële infecties: Door verzwakte immuunrespons kunnen secundaire bacteriële infecties optreden, wat de situatie verder kan compliceren.
Overlijden
- Hoge mortaliteit: Ongeveer 20-50% van de patiënten die de toxische fase bereiken, overlijdt aan de gevolgen van de complicaties.
Vanwege deze ernstige complicaties is het van cruciaal belang om preventieve maatregelen te nemen, zoals vaccinatie en muggenbestrijding, en om snel medische hulp te zoeken bij symptomen van gele koorts.